تشخیص پروژه های اسکم و دروغین در بازار ارزهای دیجیتال

برای سرمایه‌گذاران تشخیص پروژه های اسکم از پروژه‌های معتبر امری حیاتی است.در چنین شرایطی است که، بازار ارزهای دیجیتال به دلیل ویژگی‌های غیرمتمرکز و نوپا بودن، به مکانی تبدیل شده است که در آن افراد سودجو و کلاهبردار از فرصت‌ها استفاده کرده و پروژه های اسکم را راه‌اندازی می‌کنند. در این متن، به روش‌های مختلف برای شناسایی و ارزیابی پروژه های اسکم در این بازار پرداخته می‌شود تا شما بتوانید به‌طور مؤثر از سرمایه‌گذاری‌های پرخطر جلوگیری کنید.

پروژه اسکم چیست؟

بررسی تیم پروژه

یکی از اصلی‌ترین ارکان هر پروژه، تیم توسعه‌دهنده آن است. تیم پروژه نشان‌دهنده پایداری و توانایی فنی برای اجرایی کردن اهداف آن است. پروژه‌های معتبر معمولاً تیم‌های متخصص و شناخته‌شده‌ای دارند که سابقه و رزومه‌های حرفه‌ای آن‌ها در دسترس است. در حالی که پروژه های اسکم، معمولاً تیمی ناشناس و غیرقابل شناسایی دارند که هیچ اطلاعاتی از اعضای آن در دسترس نیست.

نکات مهم در بررسی تیم پروژه:

• ترکیب تیم: آیا اعضای تیم دارای تخصص‌های متنوع و تجربیات لازم در حوزه بلاک‌چین، ارز دیجیتال، توسعه نرم‌افزار و حوزه‌های مرتبط هستند؟ اگر تیم شامل افرادی با تجربه در صنایع مختلف مانند امنیت سایبری، طراحی و تحلیل مالی باشد، احتمال موفقیت پروژه بیشتر است.

• رزومه‌های آنلاین: جستجو در پلتفرم‌هایی مانند LinkedIn، GitHub، و Twitter می‌تواند اطلاعات زیادی درباره تجربه‌های حرفه‌ای اعضای تیم ارائه دهد. بسیاری از پروژه‌های معتبر در این پلتفرم‌ها پروفایل‌های رسمی دارند که به‌راحتی می‌توان آن‌ها را ارزیابی کرد. اگر چنین پروفایلی وجود نداشته باشد یا اطلاعات اعضای تیم مبهم باشد، باید شک کرد.

• هیچگونه سابقه‌ حرفه‌ای: برخی از پروژه‌ها به‌طور عمدی از اطلاعات واقعی تیم خود پنهان می‌کنند. این امر معمولاً به‌عنوان یک علامت هشدار‌دهنده شناخته می‌شود. پروژه های اسکم ممکن است اعضای تیم خود را با نام‌های مستعار یا اسامی جعلی معرفی کنند.

• شفافیت در ارتباطات: تیم‌های معتبر معمولاً از طریق کانال‌های رسمی مانند رسانه‌های اجتماعی، وبلاگ‌ها، و ویدیوها به‌طور منظم با جامعه خود ارتباط برقرار می‌کنند و جزئیات پیشرفت پروژه را به اشتراک می‌گذارند. اگر تیم هیچ‌گونه ارتباطات عمومی برقرار نکند و فقط به کانال‌های خصوصی و محدود اکتفا کند، ممکن است نشانه‌ای از اسکم باشد.

بررسی Whitepaper پروژه

Whitepaper یا کاغذ سفید پروژه یکی از مهم‌ترین اسناد رسمی است که جزئیات فنی و اقتصادی پروژه را توضیح می‌دهد. این سند باید اطلاعات کامل و دقیقی از هدف پروژه، راهکارهای ارائه شده، مدل اقتصادی، و چگونگی حل مشکلات موجود در صنعت را به‌طور شفاف توضیح دهد. اگر Whitepaper یک پروژه مبهم، عمومی و بدون جزئیات باشد، احتمال اسکم بودن آن وجود دارد.

نکات مهم در بررسی Whitepaper:

• مدل کسب‌وکار و اهداف پروژه: Whitepaper باید به‌طور دقیق توضیح دهد که پروژه چه مشکلی را حل می‌کند و چه مزایای واقعی برای کاربران و سرمایه‌گذاران دارد. در پروژه های اسکم معمولاً اهداف کلی و مبهمی مانند “تغییر دنیای مالی” یا “حل مشکلات بزرگ جهان” مطرح می‌شود بدون اینکه به جزئیات عملی و راهکارهای دقیق پرداخته شود.

• جزئیات فنی پروژه: یک Whitepaper معتبر باید شامل توضیحات فنی دقیق باشد که نحوه عملکرد بلاک‌چین، الگوریتم‌ها، و قراردادهای هوشمند پروژه را شرح دهد. پروژه های اسکم اغلب از توضیحات فنی پیچیده، مبهم یا غیرواقعی استفاده می‌کنند که نمی‌توان آن‌ها را به‌راحتی درک کرد.

• توزیع توکن‌ها: یکی از بخش‌های مهم در Whitepaper توزیع توکن‌ها است. پروژه‌های معتبر معمولاً جزئیات دقیق و شفاف از نحوه توزیع توکن‌ها، تخصیص به تیم، مشاوران، سرمایه‌گذاران و جامعه خود را ارائه می‌دهند. اگر توزیع توکن‌ها غیرمنصفانه باشد و بخش بزرگی از آن‌ها به تیم و سرمایه‌گذاران اولیه اختصاص داده شود، این می‌تواند نشانه‌ای از کلاهبرداری باشد.

• طرح زمانبندی دقیق: یکی از نکات مهم در بررسی Whitepaper، توجه به طرح زمانبندی پروژه است. یک پروژه معتبر باید اهداف و دستاوردهای خود را به‌طور واقع‌بینانه و با زمانبندی مشخص تعریف کند. اگر پروژه وعده‌های غیرواقعی و غیرمنطقی در مورد زمان‌های تحویل یا اهداف خود بدهد، باید آن را مشکوک دانست.

تحلیل و بررسی کدهای منبع (Source Code)

کدهای منبع یکی از ارکان اصلی هر پروژه بلاک‌چینی هستند. اگر پروژه به‌طور شفاف کدهای خود را منتشر کرده باشد، می‌توان با بررسی آن‌ها از اعتبار پروژه و صحت کدها آگاهی یافت. پروژه های اسکم معمولاً کدهای خود را مخفی می‌کنند یا کدهایی غیرواقعی و ناقص ارائه می‌دهند.

نکات مهم در بررسی کد:

• دسترس‌پذیری کدها: پروژه‌های معتبر معمولاً کدهای خود را به‌طور عمومی در پلتفرم‌هایی مانند GitHub قرار می‌دهند. این دسترسی به کدها به جامعه توسعه‌دهندگان و محققان این امکان را می‌دهد که به‌طور آزادانه آن‌ها را بررسی کنند. اگر پروژه‌ای کدهای خود را مخفی نگه دارد، باید به آن شک کرد.

• فعالیت توسعه‌دهندگان: بررسی تاریخچه تغییرات کد (commits) در GitHub می‌تواند به شما نشان دهد که آیا پروژه به‌طور منظم و فعال در حال توسعه است یا خیر. پروژه های اسکم معمولاً هیچ‌گونه فعالیت مستمری در GitHub ندارند و تغییرات کد آن‌ها ممکن است بسیار کم یا بدون هیچ‌گونه به‌روزرسانی باشد.

• کدهای بی‌کیفیت و آسیب‌پذیری‌ها: بررسی کدهای پروژه به‌ویژه در قراردادهای هوشمند می‌تواند آسیب‌پذیری‌ها و نواقص امنیتی را نشان دهد. پروژه های اسکم معمولاً در کد خود اشتباهات و نقاط ضعفی دارند که می‌تواند برای مهاجمان یا خود تیم پروژه جهت سرقت توکن‌ها مورد سوءاستفاده قرار گیرد.

بررسی نقد و بررسی‌ها و بازخوردها

یکی از روش‌های ساده برای تشخیص پروژه های اسکم، بررسی نقدها و بازخوردهایی است که در انجمن‌ها، شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های مختلف درباره پروژه منتشر شده است. اغلب پروژه های اسکم تلاش می‌کنند که خود را در مقابل انتقادات منفی از طریق تبلیغات مصنوعی مثبت، نظرات جعلی و تیم‌های تبلیغاتی پنهان کنند.

نکات مهم در بررسی نقد و بررسی‌ها:

• گزارش‌ها و تحلیل‌های مستقل: استفاده از منابع معتبر برای بررسی یک پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است. سایت‌هایی مانند Bitcointalk، Reddit، Twitter و گروه‌های تلگرامی مرتبط با بلاک‌چین می‌توانند مکان‌های خوبی برای یافتن نقدهای واقعی و غیرمستقل از کاربران باشند.

• نظرات مثبت غیرواقعی: پروژه های اسکم معمولاً با استفاده از نظرات جعلی و حساب‌های فیک، اعتبار خود را افزایش می‌دهند. اگر یک پروژه بیشتر از حد معمول نظرات مثبت دریافت کند و به‌ویژه اگر این نظرات کلیشه‌ای و بدون جزئیات باشند، باید به آن شک کرد.

• نقدهای منفی واقعی: بسیاری از پروژه‌های معتبر به نقدهای منفی و بازخوردهای منصفانه توجه دارند و به آن‌ها پاسخ می‌دهند. اگر در فضای آنلاین نقدهای منفی زیادی در مورد یک پروژه وجود داشته باشد، به‌ویژه اگر این نقدها از جانب افراد معتبر یا با سابقه در این صنعت باشند، باید آن را جدی گرفت.

بررسی کدهای قرارداد هوشمند (Smart Contracts)

قراردادهای هوشمند بخش کلیدی بسیاری از پروژه‌های بلاک‌چینی هستند و امنیت آن‌ها به‌طور مستقیم بر امنیت کل پروژه تأثیر می‌گذارد. بسیاری از پروژه های اسکم از قراردادهای هوشمند ناقص یا آسیب‌پذیر استفاده می‌کنند که می‌تواند منجر به سرقت یا تخریب سرمایه‌های کاربران شود.

نکات مهم در بررسی قراردادهای هوشمند:

• وجود نقاط ضعف امنیتی: بررسی کد قرارداد هوشمند به‌ویژه در قراردادهای مربوط به توکن‌ها می‌تواند نشان‌دهنده وجود آسیب‌پذیری‌هایی باشد که در آینده ممکن است به‌راحتی مورد سوءاستفاده قرار گیرد. کدهای ضعیف ممکن است به هکرها اجازه دهند که توکن‌ها را سرقت کنند یا دسترسی به وجوه کاربران را از بین ببرند.

• آزمایش‌های امنیتی: پروژه‌های معتبر معمولاً از آزمایش‌های امنیتی گسترده‌ای برای قراردادهای هوشمند خود استفاده می‌کنند. آزمایش‌های رسمی و مرور کد توسط توسعه‌دهندگان مستقل می‌تواند از نقاط ضعف موجود در کدها جلوگیری کند. پروژه های اسکم از این آزمایش‌ها و شفافیت‌ها پرهیز می‌کنند.

سایت و مارکتینگ پروژه

یک وب‌سایت جذاب و حرفه‌ای یکی از عوامل جذب اولیه کاربران به پروژه‌ها است، اما پروژه های اسکم نیز از سایت‌های زیبا و فریبنده برای جذب سرمایه‌گذاران استفاده می‌کنند. بررسی دقیق سایت و نحوه مارکتینگ پروژه می‌تواند در شناسایی کلاهبرداری‌ها کمک کند.

نکات مهم در بررسی سایت:

• وجود اطلاعات واقعی و شفاف: سایت‌های معتبر معمولاً شامل جزئیات دقیق از اهداف، تاریخچه تیم، فناوری‌ها و برنامه‌های آینده هستند. در مقابل، سایت‌های پروژه های اسکم معمولاً فقط اطلاعات مبهم و تبلیغاتی دارند که بیشتر به‌جای توصیف واقعی از پروژه، بر روی ایجاد هیجان و توقعات غیرواقعی تمرکز می‌کنند.

• آدرس و اطلاعات تماس معتبر: وجود آدرس فیزیکی و اطلاعات تماس معتبر از نکات ضروری در سایت یک پروژه است. اگر سایتی هیچ اطلاعات تماس، آدرس فیزیکی یا شماره تلفن معتبری نداشته باشد، احتمال اسکم بودن آن بیشتر است.

بررسی شفافیت مالی و توزیع توکن‌ها

نحوه توزیع توکن‌ها و سرمایه‌گذاری‌های اولیه می‌تواند نشانه‌های مهمی از اسکم بودن یک پروژه باشد. پروژه های اسکم معمولاً از مدل‌های سرمایه‌گذاری پیچیده و توزیع توکن‌های نامنظم برای جذب سرمایه‌گذاران استفاده می‌کنند.

نکات مهم در بررسی توزیع توکن‌ها:

• منصفانه بودن توزیع: اگر بخش عمده‌ای از توکن‌ها به تیم توسعه‌دهندگان یا سرمایه‌گذاران اولیه اختصاص یابد و تنها درصد کمی از توکن‌ها برای جامعه یا عموم کاربران در نظر گرفته شده باشد، باید به این موضوع توجه ویژه کرد.

• شفافیت در گزارش‌های مالی: پروژه‌های معتبر معمولاً گزارش‌های مالی شفاف و قابل دسترسی را در اختیار جامعه و سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند. اگر پروژه‌ای در این زمینه اطلاعات دقیقی ندهد یا اطلاعات آن مبهم باشد، این می‌تواند نشانه‌ای از عدم شفافیت و کلاهبرداری باشد.

تشخیص پروژه های اسکم در بازار ارزهای دیجیتال نیازمند دقت و تحقیق زیاد است. با استفاده از این راهنمای جامع و بررسی دقیق تیم پروژه، Whitepaper، کدهای منبع، نقدها و بازخوردهای کاربران، قراردادهای هوشمند و دیگر جزئیات، می‌توانید تا حد زیادی از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های کلاهبرداری جلوگیری کنید. همیشه به یاد داشته باشید که هیچ پروژه‌ای بدون ریسک نیست و تحقیق و آگاهی بهترین راه برای کاهش خطرات سرمایه‌گذاری است.

نوشته شده در : دانشنامه کیوی ایندکس