ایجاد توکن ها روی بلاکچین‌های اتریوم و بایننس اسمارت چین برای کاربردهای مختلف مانند جمع‌آوری سرمایه، ایجاد توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT)، ساخت پروژه‌های DeFi، یا حتی استفاده از آن در بازی‌ها و برنامه‌های کاربردی انجام می‌شود. توکن ها به‌طور معمول به عنوان ارزهای دیجیتال اختصاصی یا نماینده‌ای از دارایی‌های دنیای واقعی عمل می‌کنند.
در این مقاله، به‌طور کامل فرایند ایجاد یک توکن دیجیتال روی بلاکچین‌های اتریوم و BSC توضیح داده می‌شود، که شامل مراحل طراحی و نوشتن قرارداد هوشمند، استقرار آن، و تعامل با شبکه خواهد بود.
در ادامه این مطالب را می خوانید:
انتخاب نوع توکن و استاندارد
اولین قدم در ساخت توکن، انتخاب استاندارد مناسب است. شبکه‌های اتریوم و BSC از استانداردهای مختلفی برای توکن‌ها پشتیبانی می‌کنند. برای تصمیم‌گیری در این مرحله، باید مشخص کنید که هدف شما از ایجاد توکن چیست.
استانداردهای رایج توکن:
- ERC-20: این استاندارد برای توکن های قابل تعویض استفاده می‌شود. بیشتر توکن‌ها، مانند USDT و DAI، از این استاندارد استفاده می‌کنند. توکن های ERC-20 قابلیت‌های استانداردی دارند که در بیشتر کیف‌پول‌ها و صرافی‌ها قابل استفاده هستند.
- ERC-721: این استاندارد برای توکن های غیرقابل تعویض (NFT) استفاده می‌شود. این توکن‌ها منحصر به فرد هستند و نمی‌توان آن‌ها را با توکن‌های دیگر تعویض کرد. این نوع توکن‌ها معمولاً برای فروش آثار هنری دیجیتال، کارت‌های بازی یا دیگر دارایی‌های دیجیتال منحصر به فرد استفاده می‌شوند.
- ERC-1155: این استاندارد ترکیبی است که به شما این امکان را می‌دهد که هم توکن‌های قابل تعویض و هم توکن های غیرقابل تعویض را در یک قرارداد مدیریت کنید. این نوع توکن‌ها برای پروژه‌هایی که نیاز به مدیریت انواع مختلف توکن دارند، مناسب است.
برای سادگی، ما در این مقاله روی ERC-20 تمرکز خواهیم کرد، چرا که این نوع توکن ها به طور گسترده‌تری استفاده می‌شوند.
طراحی و نوشتن قرارداد هوشمند
پس از انتخاب استاندارد توکن، باید قرارداد هوشمند خود را بنویسید. قرارداد هوشمند کدی است که ویژگی‌ها و عملکردهای توکن شما را تعریف می‌کند. قراردادها به زبان Solidity نوشته می‌شوند که زبان برنامه‌نویسی اصلی برای بلاکچین‌های اتریوم و BSC است.
ویژگی‌های اصلی که باید در قرارداد هوشمند گنجانده شوند:
- نام توکن (Name): این ویژگی نام توکن شما را مشخص می‌کند.
- نماد توکن (Symbol): نماد توکن شما که به‌عنوان شناسه کوتاه توکن در نظر گرفته می‌شود.
- تعداد کل توکن‌ها (Total Supply): میزان توکن هایی که قرار است در سیستم ایجاد شوند.
- انتقال توکن‌ها (Transfers): اجازه می‌دهد که توکن ها بین آدرس‌های مختلف منتقل شوند.
- مقدار توکن در هر تراکنش (Balance): تعداد توکن هایی که هر آدرس مالک آن‌ها است.
نمونه‌ای از قرارداد ERC-20 در زبان Solidity به‌صورت زیر است:
در این قرارداد:
ERC20کلاسی است که تمامی ویژگی‌های استاندارد ERC-20 را پیاده‌سازی می‌کند.constructorمشخص می‌کند که هنگام استقرار قرارداد، نام توکن “MyToken” و نماد “MTK” تعیین شود._mintبرای تولید توکن ها و ارسال آن‌ها به آدرس خاصی (در اینجا آدرس ایجادکننده قرارداد) استفاده می‌شود.initialSupplyمقدار اولیه توکن ها است که در هنگام استقرار قرارداد تعیین می‌شود.
نکات مهم:
- کتابخانه OpenZeppelin: برای استفاده از استانداردهای ERC-20 و افزایش امنیت کد، معمولاً از کتابخانه OpenZeppelin استفاده می‌شود که مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند از پیش نوشته شده و تست‌شده است.
- امنیت: همیشه از کدهای قابل اعتماد و تست‌شده استفاده کنید و پیش از استقرار، کد را به دقت بررسی کنید.
کامپایل و استقرار قرارداد هوشمند
برای استقرار قرارداد هوشمند، ابتدا باید آن را کامپایل کنید. پس از کامپایل، قرارداد را می‌توانید بر روی شبکه‌های اتریوم یا BSC مستقر کنید.
ابزارهای مورد استفاده برای استقرار قرارداد:
- Remix IDE: یک محیط توسعه آنلاین است که به شما این امکان را می‌دهد که قرارداد خود را بنویسید، کامپایل کنید و مستقیماً آن را روی بلاکچین استقرار دهید.
- Truffle: یک فریم‌ورک برای توسعه، آزمایش و استقرار قراردادهای هوشمند در بلاکچین‌های مختلف.
- Hardhat: یک فریم‌ورک دیگر برای توسعه قراردادهای هوشمند که امکانات پیشرفته‌تری برای آزمایش و استقرار قراردادها دارد.
نحوه استقرار با استفاده از Remix:
- به سایت Remix Ethereum IDE بروید.
- در کادر سمت چپ، کد قرارداد هوشمند خود را وارد کنید.
- به تب Solidity Compiler بروید و نسخه مناسب Solidity را انتخاب کرده و کد خود را کامپایل کنید.
- پس از کامپایل موفقیت‌آمیز، به تب Deploy & Run Transactions بروید.
- در بخش Environment، گزینه Injected Web3 را انتخاب کنید تا Remix به MetaMask شما متصل شود.
- در بخش Contract, نام قرارداد خود را انتخاب کرده و در قسمت Deploy، گزینه‌ها را تنظیم کرده و قرارداد را مستقر کنید.
تعامل با قرارداد هوشمند
پس از استقرار قرارداد هوشمند بر روی شبکه، مهم‌ترین مرحله تعامل با قرارداد است. این مرحله به شما امکان می‌دهد تا توکن‌ها را ارسال، دریافت، و مدیریت کنید. تعامل با قرارداد هوشمند معمولاً از طریق کیف‌پول‌ها یا پلتفرم‌های مختلف انجام می‌شود.
کیف‌پول‌ها برای مدیریت توکن‌ها
پس از استقرار قرارداد، شما می‌توانید توکن های ERC-20 خود را با استفاده از کیف‌پول‌هایی که از این استاندارد پشتیبانی می‌کنند، مانند MetaMask یا Trust Wallet مدیریت کنید.
- MetaMask: MetaMask یک کیف‌پول محبوب است که می‌تواند به‌عنوان یک مرورگر افزونه یا اپلیکیشن موبایل نصب شود. این کیف‌پول برای تعامل با قراردادهای هوشمند و ارسال و دریافت توکن ها بسیار مناسب است.
افزودن توکن به MetaMask: پس از اینکه قرارداد هوشمند شما مستقر شد، شما باید آدرس قرارداد را به کیف‌پول خود اضافه کنید تا بتوانید توکن های خود را مشاهده کنید.
در MetaMask، به بخش “Assets” بروید و گزینه “Add Token” را انتخاب کنید. در بخش “Custom Token”، آدرس قرارداد توکن را وارد کنید. پس از وارد کردن آدرس قرارداد، MetaMask خودکار نام، نماد، و تعداد اعشار (decimals) توکن را شناسایی می‌کند.
پس از افزودن توکن، شما می‌توانید موجودی توکن های خود را در کیف‌پول مشاهده کنید.
ارسال و دریافت توکن‌ها: برای ارسال توکن ها، آدرس مقصد و میزان توکن‌ها را وارد کرده و هزینه گاز (Gas Fee) را تایید کنید. برای دریافت توکن ها، کافی است آدرس عمومی کیف‌پول خود را به گیرنده بدهید.
- Trust Wallet: Trust Wallet یکی دیگر از کیف‌پول‌های محبوب برای ذخیره و مدیریت توکن‌های ERC-20 و سایر توکن‌ها است. برای افزودن توکن‌ها در Trust Wallet، مراحل مشابه MetaMask را طی خواهید کرد.
ارسال و دریافت توکن‌ها
یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های قراردادهای هوشمند این است که به شما این امکان را می‌دهند که توکن‌ها را به راحتی منتقل کنید. فرایند ارسال و دریافت توکن ها از طریق قرارداد هوشمند شامل ارسال تراکنش‌هایی است که مستلزم پرداخت هزینه گاز (Gas Fee) هستند.
ارسال توکن: برای ارسال توکن از آدرس خود به آدرس دیگر، شما باید تابع transfer را در قرارداد خود فراخوانی کنید. در توکن‌های ERC-20 این تابع به‌صورت استاندارد وجود دارد:
در اینجا recipient آدرس مقصد و amount تعداد توکن‌هایی است که می‌خواهید ارسال کنید. پس از ارسال، اطلاعات مربوط به تراکنش در بلاکچین ثبت می‌شود و آدرس گیرنده موجودی توکن جدید را دریافت می‌کند.
دریافت توکن: دریافت توکن‌ها از طریق فراخوانی تابع transfer در قرارداد انجام می‌شود. اگر شما توکن‌های خود را به کسی ارسال کرده باشید، او می‌تواند از طریق کیف‌پول خود تراکنش را تایید و دریافت کند.
سایر تعاملات
اگر قرارداد شما ویژگی‌های اضافی مانند تعیین مقدار مجاز برای هر کاربر (با استفاده از approve و transferFrom)، یا حتی توابع ویژه مانند قرعه‌کشی یا ایردراپ داشته باشد، کاربران می‌توانند از آن‌ها به‌طور مشابه استفاده کنند.
تست قرارداد و امنیت
قبل از استقرار قرارداد روی شبکه اصلی، بسیار مهم است که قرارداد را روی تست‌نت‌ها آزمایش کنید تا از کارکرد صحیح آن اطمینان حاصل کنید و از هزینه‌های اضافی جلوگیری کنید.
استفاده از تست‌نت‌ها:
- تست‌نت‌ها شبکه‌هایی هستند که مشابه شبکه اصلی عمل می‌کنند، اما از توکن‌های غیرواقعی و رایگان برای تست استفاده می‌کنند.
- Ropsten: یک تست‌نت برای اتریوم است که به‌طور کامل با شبکه اصلی مشابه است.
- BSC Testnet: یک تست‌نت برای بلاکچین بایننس اسمارت چین است.
برای آزمایش قرارداد روی این تست‌نت‌ها، باید از توکن‌های تستی استفاده کنید. شما می‌توانید توکن‌های تستی را از فاست‌ها (faucets) دریافت کنید که معمولاً برای کاربران جدید توکن‌های تستی رایگان می‌دهند.
امنیت قراردادهای هوشمند
امنیت قراردادهای هوشمند یک موضوع بسیار مهم است. قراردادهای هوشمند پس از استقرار روی بلاکچین قابل تغییر نیستند، بنابراین باید قبل از استقرار در شبکه اصلی، از درست بودن و امنیت کد مطمئن شوید. در اینجا چندین روش برای اطمینان از امنیت قرارداد آورده شده است:
-
بازبینی کد (Code Audit): بهترین راه برای اطمینان از امنیت قرارداد، بازبینی کد توسط متخصصین امنیت است. این کار می‌تواند به شناسایی آسیب‌پذیری‌هایی مانند Reentrancy Attack، Integer Overflow/Underflow، یا مشکلات منطقی در کد کمک کند.
- برای این کار می‌توانید از شرکت‌های معتبر مانند Trail of Bits، OpenZeppelin و ConsenSys Diligence استفاده کنید.
-
استفاده از ابزارهای امنیتی: ابزارهای مختلفی برای شبیه‌سازی حملات و تحلیل آسیب‌پذیری‌ها وجود دارد:
- MythX: ابزاری برای تحلیل امنیت قراردادهای هوشمند که آسیب‌پذیری‌های شناخته‌شده را شبیه‌سازی می‌کند.
- Slither: یک ابزار تحلیل استاتیک کد برای شناسایی مشکلات امنیتی در کدهای Solidity.
- Manticore: یک ابزار برای شبیه‌سازی قراردادهای هوشمند و بررسی نقاط ضعف آن‌ها.
- آزمون‌های واحد (Unit Tests): در زمان نوشتن قرارداد، از فریم‌ورک‌های آزمایش مانند Truffle یا Hardhat استفاده کنید تا آزمون‌های واحد را برای عملکردهای مختلف قرارداد انجام دهید. این آزمایش‌ها می‌توانند بررسی کنند که آیا توابع مانند
transfer،approveو دیگر توابع به درستی کار می‌کنند یا خیر.
مدیریت دسترسی و نقش‌ها
گاهی اوقات قراردادهای هوشمند به ویژگی‌های خاصی نیاز دارند که تنها توسط یک مجموعه از آدرس‌ها (مثلاً مدیران) قابل استفاده باشند. این کار باید با دقت انجام شود تا از خطرات مربوط به دسترسی‌های غیرمجاز جلوگیری کنید. استفاده از مدل‌های دسترسی مانند Ownable از OpenZeppelin به شما این امکان را می‌دهد که فقط آدرس خاصی قادر به انجام عملیات حساس مانند تغییر تنظیمات یا توقف قرارداد باشد.
پرداخت هزینه‌های گاز
هر بار که یک تراکنش یا قرارداد هوشمند اجرا می‌شود، به هزینه گاز (Gas Fee) نیاز دارد. این هزینه‌ها به‌طور معمول بر اساس میزان پردازشی که بلاکچین باید انجام دهد و پیچیدگی تراکنش‌ها تعیین می‌شود. برای ارسال توکن ها یا فراخوانی توابع قرارداد، شما باید هزینه گاز را پرداخت کنید.
محاسبه هزینه گاز
هزینه گاز به‌طور کلی بر اساس دو عامل اصلی محاسبه می‌شود:
- گاز استفاده شده: این مقدار به پیچیدگی عملیات یا تابعی که اجرا می‌کنید بستگی دارد. برای مثال، فراخوانی تابع
transferدر یک توکن ERC-20 معمولاً گاز کمتری مصرف می‌کند نسبت به اجرای تابع‌های پیچیده‌تر. - قیمت گاز: این مبلغ نشان‌دهنده هزینه هر واحد گاز در شبکه است. این مقدار می‌تواند متغیر باشد و تحت تأثیر وضعیت ترافیک شبکه قرار گیرد.
بهینه‌سازی هزینه‌های گاز
برای بهینه‌سازی هزینه‌های گاز، می‌توانید از چند روش استفاده کنید:
- بهینه‌سازی کد قرارداد: از کدهای ساده‌تر و بهینه‌تر استفاده کنید که گاز کمتری مصرف می‌کنند.
- انتخاب زمان مناسب: هزینه گاز در زمان‌هایی که ترافیک شبکه کمتر است، معمولاً پایین‌تر است. برای ارسال تراکنش‌ها، بهتر است زمانی که هزینه گاز کم است اقدام کنید.
- استفاده از شبکه‌های با هزینه گاز پایین: در صورتی که برای شما مهم است که هزینه گاز پایین باشد، از شبکه‌هایی مانند BSC که هزینه گاز آن پایین‌تر است، استفاده کنید.
پرداخت هزینه‌ها در شبکه‌های مختلف
- اتریوم: هزینه‌های گاز در شبکه اتریوم معمولاً به مراتب بالاتر از BSC است، به‌ویژه هنگامی که شبکه شلوغ است.
- بایننس اسمارت چین (BSC): در مقایسه با اتریوم، هزینه گاز در BSC بسیار پایین‌تر است، بنابراین برای پروژه‌هایی که نیاز به تراکنش‌های زیاد دارند، BSC گزینه مناسب‌تری است.
نتیجه‌گیری
ایجاد و تعامل با توکن ها از طریق قراردادهای هوشمند، به ویژه در شبکه‌های اتریوم و BSC، شامل فرآیندهایی است که باید با دقت انجام شوند تا از امنیت و کارکرد صحیح اطمینان حاصل کنید. به‌طور کلی، مراحل شامل نوشتن قرارداد، تست آن، انجام تعاملات، بررسی امنیت و پرداخت هزینه‌های گاز است. همچنین، باید به امنیت کد قرارداد توجه ویژه‌ای داشته باشید و از ابزارهای مختلف برای شبیه‌سازی حملات و تحلیل مشکلات استفاده کنید تا پروژه شما امن و پایدار باشد.
نوشته شده در : دانشنامه کیوی ایندکس
