بررسی قوانین دولت ایران برای تشخیص جرم و اخذ جریمه و مجازات افراد حقیقی و حقوقی در زمینه ارز دیجیتال، توکن، NFT، ماینینگ و بازار سرمایه جهانی
با پیشرفت تکنولوژی و توسعه ارزهای دیجیتال، توکنها، NFTها (توکنهای غیر قابل تعویض) و بازارهای سرمایه جهانی، مسائل مربوط به تنظیم قوانین و نظارت بر این حوزهها به یکی از چالشهای بزرگ دولتها و نهادهای قانونگذاری تبدیل شده است. در ایران، همچنان که استفاده از ارزهای دیجیتال و فناوریهای مرتبط با آن گسترش یافته است، مقامات کشور در تلاش هستند تا چارچوبهای قانونی مناسبی را برای نظارت بر این فعالیتها و پیشگیری از جرائم مرتبط با آنها ایجاد کنند. در این مقاله به بررسی قوانین و مقررات ایران در زمینه تشخیص جرم، اخذ جریمه و مجازات افراد حقیقی و حقوقی در زمینه ارز دیجیتال، توکن، NFT، ماینینگ و بازار سرمایه جهانی خواهیم پرداخت.
در ادامه این مطالب را می خوانید:
- تخلفات ارز دیجیتال و قوانین آن در ایران
- مجازات تخلفات ارز دیجیتال
- 1. استخراج غیرمجاز ارز دیجیتال
- 2. پولشویی با ارز دیجیتال
- 3. استفاده غیرمجاز از ارز دیجیتال برای تأمین مالی تروریسم
- 4. خرید و فروش غیرقانونی ارز دیجیتال
- 5. مجازاتهای مرتبط با نهادهای حقوقی
- تخلفات توکن و NFT در ایران
- بازار سرمایه جهانی و ارز دیجیتال
- نتیجهگیری
تخلفات ارز دیجیتال و قوانین آن در ایران
از آنجایی که ارزهای دیجیتال مانند بیتکوین، اتریوم و سایر رمزارزها، به عنوان یک شکل جدید از سرمایهگذاری و تبادلات مالی در سطح جهانی شناخته میشوند، دولت ایران نیز در چند سال اخیر برای تنظیم و نظارت بر این بازار وارد عمل شده است. وزارت صنعت، معدن و تجارت، بانک مرکزی، و سایر نهادهای قانونی ایران در خصوص استفاده و معامله ارزهای دیجیتال قوانینی را تدوین کردهاند.
در ابتدا، بانک مرکزی ایران در سال 2018، اعلام کرد که هیچگونه مجوزی برای فعالیتهای ارزی در حوزه ارزهای دیجیتال صادر نخواهد کرد. همچنین، استفاده از ارز دیجیتال در پرداختهای داخلی و خارجی ممنوع شد. اما در سالهای بعد، دولت ایران
در تلاش برای برخورد با مسائل ناشی از استخراج (ماینینگ) و تبادلات ارزی در حوزه دیجیتال، دست به تنظیم قوانین جدید زد.
یکی از مهمترین قوانین در این زمینه، آییننامه استخراج ارز دیجیتال بود که در سال 2019 تصویب شد. طبق این آییننامه، فعالیت ماینینگ (استخراج ارز دیجیتال) قانونی اعلام شد، اما شرایط خاصی برای آن تعیین گردید. استخراجکنندگان ارز دیجیتال باید مجوزهای لازم را از وزارت صنعت، معدن و تجارت دریافت کنند و از تعرفههای برق ویژهای که توسط دولت تعیین شده استفاده کنند.
مجازات تخلفات ارز دیجیتال
با توجه به رشد روزافزون ارزهای دیجیتال، توکنها، NFTها و ماینینگ در ایران، دولت بهطور مداوم در حال بهروزرسانی و تصویب قوانین جدید برای نظارت بر این حوزهها و پیشگیری از تخلفات ارز دیجیتال است. قوانین و مقررات موجود در ایران، بر اساس نیاز به حمایت از منافع عمومی و جلوگیری از خطرات امنیتی و اقتصادی ایجاد شدهاند. افراد حقیقی و حقوقی که قصد فعالیت در این حوزهها را دارند، باید به دقت قوانین و مقررات مربوطه را مطالعه کرده و از فعالیتهای غیرقانونی خودداری کنند، چرا که عدم رعایت این قوانین میتواند منجر به مجازاتهای سنگین و جریمههای مالی گردد.
دولت ایران در برخورد با متخلفان فعال در زمینه تخلفات ارز دیجیتال ، مجازاتها و جریمههای مختلفی را پیشبینی کرده است. این مجازاتها بسته به نوع تخلف و شدت آن متفاوت هستند. تخلفات ارز دیجیتال در ایران شامل مواردی مانند استخراج غیرمجاز، پولشویی، استفاده از ارز دیجیتال برای تأمین مالی تروریسم، و نقض قوانین تجارت بینالملل میشود
در اینجا به بررسی برخی از مجازاتها و جریمههای اعمال شده توسط دولت ایران در خصوص این تخلفات خواهیم پرداخت:
1. استخراج غیرمجاز ارز دیجیتال
یکی از شایعترین تخلفات ارز دیجیتال در ایران، استخراج غیرمجاز (ماینینگ) ارزهای دیجیتال است. دولت ایران به دلیل مشکلاتی نظیر مصرف بالای انرژی و مشکلات اقتصادی ناشی از استخراج غیرقانونی، برخورد سختگیرانهای با ماینرهای بدون مجوز دارد.
ماینینگ یا استخراج ارز دیجیتال یکی از حوزههای پرمخاطب و پرچالش در ایران است. با توجه به کمبود منابع انرژی در کشور و هزینههای بالای استخراج ارزهای دیجیتال، دولت ایران قوانینی را برای تنظیم این فعالیتها وضع کرده است. در ابتدا، ماینینگ بهصورت آزاد در ایران انجام میشد، اما در سال 2019، دولت تصمیم به قانونگذاری در این زمینه گرفت.
بر اساس قوانین جدید، استخراجکنندگان باید از برق صنعتی و تعرفههای خاص برای ماینینگ استفاده کنند. همچنین، افرادی که بدون مجوز اقدام به استخراج کنند، با جریمههای سنگین مواجه خواهند شد. علاوه بر این، در صورتی که مشخص شود که استخراج ارز دیجیتال بهطور غیرمجاز از برق خانگی یا برق غیرقانونی استفاده کرده است، فرد خاطی با مجازاتهایی از جمله جریمه مالی و یا حتی حبس مواجه خواهد شد.
- جریمههای مالی: افرادی که بدون مجوز اقدام به استخراج ارز دیجیتال کنند، میتوانند با جریمههای سنگین مالی مواجه شوند. این جریمهها معمولاً شامل پرداخت هزینههای معادل مصرف برق غیرمجاز و جریمههای اضافی هستند.
- توقیف تجهیزات: یکی دیگر از مجازاتهای رایج، توقیف دستگاههای استخراج است. در صورت کشف ماینینگ غیرمجاز، دستگاههای ماینر توقیف و بهعنوان اموال دولت ضبط میشوند.
- حبس: در مواردی که استخراج غیرمجاز به میزان گستردهای انجام شده باشد یا مشمول تخلفات دیگر همچون فساد اقتصادی شود، ممکن است متخلفین با مجازات حبس مواجه شوند.
2. پولشویی با ارز دیجیتال
پولشویی با استفاده از ارزهای دیجیتال، بهویژه در مواردی که در ارتباط با تروریسم یا تأمین مالی فعالیتهای غیرقانونی باشد، یکی از مسائل جدی است که دولت ایران به آن توجه ویژهای دارد. طبق قوانین مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم، افرادی که در این زمینه دست دارند با مجازاتهای سنگینی روبهرو میشوند.
- جریمههای مالی سنگین: پولشویی با استفاده از تخلفات ارز دیجیتال میتواند شامل جریمههای مالی بسیار سنگینی باشد که ممکن است تا حد چند میلیارد تومان برای متخلفین برسد.
- حبس طولانیمدت: در مواردی که پولشویی از طریق ارز دیجیتال برای تأمین مالی تروریسم یا فعالیتهای غیرقانونی دیگر انجام شود، متخلفین میتوانند با مجازات حبس طولانیمدت روبهرو شوند. این مجازات میتواند از چند سال تا ابد بسته به نوع جرم و میزان تخلف متغیر باشد.
- محرومیت از حقوق اجتماعی: برخی از مجازاتها میتواند شامل محرومیت از حقوق اجتماعی مانند ممنوعیت از فعالیت در حوزههای اقتصادی، بانکی و سرمایهگذاری باشد.
3. استفاده غیرمجاز از ارز دیجیتال برای تأمین مالی تروریسم
استفاده از ارز دیجیتال برای تأمین مالی گروههای تروریستی یکی از تخلفات ارز دیجیتال جدی در قوانین ایران است. در این زمینه، دولت مجازاتهای شدیدی برای جلوگیری از چنین فعالیتهایی در نظر گرفته است.
- حبسهای طولانیمدت: افراد یا گروههایی که بهطور غیرقانونی از ارز دیجیتال برای تأمین مالی تروریسم استفاده کنند، میتوانند با مجازاتهای حبس طولانیمدت روبهرو شوند. این مجازاتها میتواند شامل حبسهای چند ساله یا حتی حبس ابد باشد.
- جریمههای سنگین مالی: بهعلاوه حبس، جریمههای مالی سنگینی نیز برای افراد و گروههای متخلف در نظر گرفته میشود. این جریمهها ممکن است بهطور مستقیم بهعنوان جبران خسارتهای ناشی از فعالیتهای غیرقانونی تعیین شوند.
4. خرید و فروش غیرقانونی ارز دیجیتال
هرگونه خرید و فروش ارز دیجیتال در صورتی که خلاف مقررات تعیینشده توسط بانک مرکزی و سایر نهادهای قانونی باشد، مشمول مجازات است.
- جریمههای مالی: افرادی که اقدام به خرید و فروش ارز دیجیتال بهطور غیرمجاز کنند، ممکن است با جریمههای مالی سنگین روبهرو شوند. این جریمهها بسته به مقدار ارز معامله شده و نوع تخلف میتواند بسیار متفاوت باشد.
- حبس: در صورتی که خرید و فروش ارز دیجیتال بهصورت عمده و در مقیاس بزرگ باشد و همچنین با هدفهای غیرقانونی انجام شود، مجازات حبس نیز برای متخلفین در نظر گرفته خواهد شد.
- توقیف داراییها: بهعلاوه جریمههای مالی و حبس، دولت ایران میتواند داراییهای دیجیتال یا مالی افراد متخلف را توقیف کند.
5. مجازاتهای مرتبط با نهادهای حقوقی
نهادها و شرکتهای حقوقی که در زمینه ارز دیجیتال فعالیت میکنند و بهطور غیرقانونی از این بازار استفاده مینمایند، علاوه بر مجازاتهای مالی، با تحریمهای سختتری مواجه خواهند شد.
- لغو مجوزها و تعطیلی فعالیتها: یکی از مجازاتهای رایج برای نهادهای حقوقی، لغو مجوزهای فعالیت و تعطیلی کسبوکار است.
- جریمههای مالی بزرگ: شرکتها و نهادهای حقوقی که در زمینه ارز دیجیتال تخلف میکنند، ممکن است جریمههای مالی بسیار سنگینی را بهعنوان بخشی از مجازات خود پرداخت کنند.
- تعقیب قضائی مدیران: در برخی موارد، مدیران و اعضای هیئتمدیره شرکتهای متخلف نیز ممکن است تحت تعقیب قضائی قرار گرفته و مجازاتهایی از جمله حبس و جریمههای مالی برای آنها در نظر گرفته شود.
تخلفات توکن و NFT در ایران
توکنها و NFTها (توکنهای غیرقابل تعویض) بهعنوان اشکال نوین داراییهای دیجیتال در بازارهای سرمایه جهانی شناخته شدهاند. در ایران نیز این فناوریها به سرعت در حال رشد و توسعه هستند. بهطور کلی، در حال حاضر هیچ قانون خاصی در مورد توکنها و NFTها وجود ندارد، اما بهطور غیرمستقیم، قوانین عمومی در حوزه معاملات ارز دیجیتال، همچنان بر روی این حوزه نیز قابل اعمال است.
در این راستا، افرادی که بهصورت غیرقانونی اقدام به ایجاد یا فروش توکنهای دیجیتال یا NFTها میکنند، میتوانند تحت نظارت و مجازاتهای قانونی قرار گیرند. این قوانین ممکن است شامل مجازاتهایی چون جریمههای مالی، توقیف اموال و حتی حبس برای افراد حقیقی و حقوقی باشد.
بازار سرمایه جهانی و ارز دیجیتال
در بازار سرمایه جهانی، ارزهای دیجیتال جایگاه ویژهای دارند و بسیاری از کشورها بهطور جدی بر روی این بازار نظارت میکنند. در ایران، با وجود ممنوعیتهای اولیه در خصوص سرمایهگذاری و تجارت با ارزهای دیجیتال، در سالهای اخیر دولت تلاش کرده است تا در چارچوب قانونی، امکان فعالیت در بازارهای جهانی ارز دیجیتال را برای سرمایهگذاران ایرانی فراهم آورد.
در این زمینه، افراد و شرکتها برای انجام تراکنشهای بینالمللی با ارز دیجیتال، باید از مجوزهای لازم برخوردار باشند. علاوه بر این، افرادی که از ارز دیجیتال در فعالیتهای اقتصادی مانند تبادل ارزی یا خرید و فروش داراییهای دیجیتال استفاده کنند، باید تحت نظارتهای قانونی قرار گیرند. در صورت عدم رعایت این قوانین، جریمههایی همچون توقیف داراییها، جریمههای مالی و حتی حبس برای مجرمان در نظر گرفته شده است.
نتیجهگیری
با توجه به گسترش سریع تکنولوژیهای جدید مانند ارز دیجیتال و توکنها، دولت ایران بهطور مرتب در حال بهروزرسانی قوانین و مقررات خود است. این تغییرات ممکن است شامل سختگیری بیشتر در قبال فعالیتهای غیرمجاز، افزایش جریمهها و مجازاتها تخلفات ارز دیجیتال ، و حتی تنظیم قوانین جدید برای پشتیبانی از فعالیتهای قانونی باشد.
دولت ایران بهمنظور حفظ امنیت اقتصادی و مالی کشور و جلوگیری از سوءاستفادههای احتمالی در بازار ارز دیجیتال، قوانینی را وضع کرده است کهتخلفات ارز دیجیتال با مجازاتهای سخت و جریمههای سنگین همراه باشد. این مجازاتها شامل جریمههای مالی، توقیف تجهیزات، حبس طولانیمدت، و لغو مجوزهای فعالیت است. افراد و نهادهای حقوقی که در زمینه ارز دیجیتال فعالیت میکنند، باید دقت داشته باشند که از قوانین و مقررات حاکم پیروی کنند تا از مواجهه با مجازاتهای سنگین و مشکلات حقوقی جلوگیری کنند.
نوشته شد در : دانشنامه کیوی ایندکس